TESTİS KANSERİ NEDİR?
Testis Hakkında: Testisler erkek üreme organının elemanlardır. Görevi sperm üretmek olan testisler, her biri yaklaşık 20 gram olmak üzere iki adet bulunmakta ve neslin devamından sorumlu olan organlardır. Testisler aynı zamanda erkeklere has özelliklerin ortaya çıkmasını sağlayan hormon olan testosteronun salgılanmasından da sorumludur. Testisler penisin altında ve skrotum adı verilen kesenin içinde yer almaktadır.
TESTİS KANSERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
Testis kanseri bir ya da iki testisin hücrelerinde meydana gelen kanserleşmedir. Yani testis hücrelerinde meydan gelen düzensiz hücre çoğalması ya da diğer bir ifade ile hücrelerin bölünmesinin kontrol edilememesidir. Testis kanserleri 20-39 yaş erkeklerde en sık görülen kanser tiplerindendir. Erkeklerde tüm kanserlerin sadece% 1′ini oluşturur.
Tümör hücrelerinin özelliklerine dayanarak, testis kanserleri seminoma veya nonseminoma olarak sınıflandırılır. Seminomlar üç türlerinden biri olabilir: anaplastik, klasik veya spermatositik. Nonseminomas türleri koryokarsinom, embriyonal karsinom, teratom ve yolk kesesi tümörleri içerir. Testis tümörleri hem seminom ve nonseminoma hücreler içerebilir.
TESTİS KANSERİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Testis kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak çalışmalar çeşitli faktörlerin bu hastalığa yakalanma olasılığını artırmakta olduğunu göstermiştir.
* İnmemiş testis: Normalde karın içinde olan testisler doğum öncesi skrotum içine inmektedir. Testis kanseri riski skrotum içindeki testislerin hareket etmemesi sonucu artmaktadır. Riski her iki testis için de geçerlidir.
* Konjenital anomaliler: Doğuştan testisler, penis veya böbrek bozukluklarının yanı sıra kasık fıtığı bulunan erkekler yüksek risk altında olabilir.
* Testis kanseri öyküsü: Geçmişinde testis kanseri öyküsü bulunanlarda testis kanseri gelişme riski artmaktadır. Babasında ya da abisinde kanser öyküsü bulunanlar daha yatkın olmaktadır.
TESTİS KANSERİ BELİRTİLERİ
Testis kanserleri kendi kendine muayene ve semptomların değerlendirilmesi ile hastalık erken dönemde yakalanabilir. Muayene için en iyi zaman sıcak bir banyo veya duştan sonra skrotumun sıcakla gevşediği andır.Bu sayede tedavisi kolay bir aşamada müdahale edilebilir. İzlenen semptomlar şunlardır:
* Testislerde küçük ağrılı kitle
* Testislerde ağrısız şişlik
* Skrotumda ağırlık hissi
* Alt karın bölgesinde veya kasıkta ağrı
* Testislere elle müdahalede herhangi bir değişiklik hissedilmesi
* Skrotumda ani kan veya sıvı toplanması
KENDİ KENDİNE TESTİS MUAYENESİNDE İZLENECEK ADIMLAR
* Aynanın karşısında ayakta durun. Skrotum derisinde herhangi bir değişiklik veya şişlik olup olmadığına bakın
* Her bir testisinizi her iki elinizle muayene edin. Orta parmaklarınız testisin altında, başparmağınız üstünde olmak üzere parmaklarınız arasında testisi nazikçe çevirin. Bir testisiniz diğerinden daha büyükse bu sizi şaşırtmasın. Bu normaldir.
* Spermi taşıyan, depo eden yumuşak ve tübüler bir yapı olan epididimisi bulun. Kanserli kitleler genellikle testisin bu bölgesinde yerleşir. Ancak testisin ön yüzünde de görüldüğü olur.
Eğer kendi kendinize yaptığınız bu muayene sonucunda herhangi bir kitle ile karşılaşırsanız fazla zaman kaybetmeden hemen doktorunuza danışınız. Unutmayın testis kanseri özellikle erken tanı ve tedavi ile yüksek gerileme imkânına sahiptir. Çoğu hastada testis kanseri yalnız tek testiste oluşur. Bu aşamada erkek, seksüel ve üretken fonksiyonlarını diğer testisi ile sürdürebilir.
TESTİS KANSERİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Semptomların nedenini bulmak için doktor bir insanın genel sağlık değerlendirir. Doktor ayrıca fiziki bir muayene yapar, laboratuar ve tanısal testler isteyebilir. Bu testler şunlardır:
* Kan testleri tümör belirleyicileri düzeylerini ölçmek için yapılır. Tümör belirteçleri genellikle kanser olduğu zaman normale göre daha yüksek miktarda bulunan maddelerdir. Alfa-fetoprotein (AFP), Beta-human koryonik gonadotropin (HCG) ve laktat dehidrogenaz (LDH) bir testis tümörü varlığının işaretleri olabilir.
* Ultrason yolu ile de yüksek frekanslı ses dalgaları skrotumdaki testislerde bir kitle varlığı ve boyutu hakkında bilgi vermektedir. Aynı zamanda enfeksiyon veya kanser ilgisi nedeniyle sıvı toplanmasının meydana getirdiği şişlik hakkında da bilgi verir.
* Biyopsi (bir patolog tarafından testis dokusunun mikroskobik inceleme) kanser mevcut olup olmadığını belirlemek için yapılır. Şüphelenilen durumlarda testis kasıktan bir kesi yoluyla kaldırılır.
TESTİS KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Testis kanseri sıklığı son yıllarda artmasına rağmen vakaların yüzde 95′inden fazlası tedavi edilebilir. Tedavi erken teşhis edildiğinde başarılı olma olasılığı yüksektir. Buna ek olarak, tedavi genellikle daha az saldırgan daha az yan etkilere neden olabilir.
Testis kanseri olan erkeklerin çoğunluğunda cerrahi, radyoterapi ve / veya kemoterapi ile tedavi edilebilir. Yan etkileri ve tedavinin türüne göre her kişi için farklı olabilir. Tedavi hastanın yaşı, sağlık durumu ve genel diğer faktörlerin bileşimine bağlıdır. Tedavi genellikle bir cerrah, bir medikal onkolog ve radyasyon onkologu içeren uzman bir ekip tarafından sağlanmaktadır.
Standart tedavi üç tür olmak üzere aşağıda açıklanmıştır.
* CERRAHİ: Cerrahi işlem olarak kasıktan bir kesi ile testisin kaldırılması olayıdır ki buna radikal inguinal orşiektomi denir. Erkekler testis kaybetme ile cinsel ilişki ya da çocuk yapma yetenekleri hususunda endişe içinde olabilir. Ancak kişi sağlıklı olan diğer testis ile normal bir ereksiyon olabilir ve sperm üretir. Bu nedenle, operasyon bir erkeği iktidarsız yapmaz, bir testisin alınması nadiren fertilite (çocuk üretme yeteneği) engeller. Kozmetik amaçlar için isteğe göre skrotum içine protez testis(yapay testis) yerleştirilebilir.
* RADYASYON TEDAVİSİ: Radyasyon tedavisi radyoterapi olarak da isimlendirilmektedir. Bu metot yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerini öldürmek ve tümörü küçültmek amacını taşır. Bu tedavi sadece kanser hücrelerini etkiler, yani yerel bir tedavi yöntemidir. Dış radyasyon, karın içinde lenf düğümleri hedefler ve seminomayı tedavi etmek için kullanılır. Genellikle ameliyattan sonra verilir. Nonseminoma daha az radyasyona duyarlı olduğundan, bu kanser türü olan erkeklerde genellikle radyoterapi gerekmez. Radyasyon tedavisinin yan etkileri iştahsızlık, bulantı ve ishal, verilen alanda yorgunluk, cilt değişikliklerini içerir. Radyoterapi sonrası kişinin sperm üretimi engellenmekte yalnız birçok hastada 1-2 yıllık bir süre içinde yeniden doğurganlık kazanılmaktadır.
* KEMOTERAPİ: Kemoterapi, kanser hücrelerini öldürmek için anti kanser ilaçların kullanılmasıdır. Kemoterapi hastalara genellikle ameliyat sonrası olarak verilir. Kemoterapide uygulanan ilaçlar vücutta kalabilir. Bazen kemoterapi kanser gelişmiş ise ilk tedavi olabilir. Anti kanser ilaçları damar içine enjeksiyon yoluyla verilmektedir.
Kemoterapi sistemik bir tedavidir, yani ilaçlar kan yoluyla seyahat eder ve kanser hücrelerinin yanı sıra vücuttaki normal hücreleri de etkiler. Sık görülen yan etkiler öksürük, bulantı, saç dökülmesi, yorgunluk, ishal, kusma, ateş, nefes darlığı, titreme, ağız yaraları ya da deri döküntüsü içermektedir. Diğer yan etkiler baş dönmesi, uyuşukluk, reflekslerin kaybı ya da zor bir işitme içerebilir. Bazı anti kanser ilaçlar da sperm üretimini etkileyebilir. Sperm sayısı azalması bazı hastalarda kalıcı olmakla birlikte, pek çok hastada doğurganlık devam etmektedir.
TEDAVİ SONRASI TAKİP
Düzenli takip testis kanseri nedeniyle tedavi edilmiş erkekler için son derece önemlidir. Tüm kanserler gibi testis kanseri tekrarlayabilir. Testis kanseri tedavisi olan erkekler düzenli olarak doktora görünmeli ve herhangi bir olağandışı belirti hemen rapor etmelidir. Genellikle, hastalar için doktor tarafından sıklıkla kontrol edilmesi gereken ve tümör belirtileri seviyelerini ölçmek için gerekli düzenli kan testleri bulunmaktadır.